Focus: beklemmend of bevrijdend?

Simsalabim, gooi die focus erin… Zet een kloddertje hierrrr en een kloddertje daarrrr… en het is dik voor mekaar! Dat is hét recept voor… nou ja, voor alles eigenlijk. Focus en creativiteit dus. That’s all, entrepreneurial folks. Of toch niet..?

Focus en passie worden soms voorgesteld als wondermiddelen

Als je ze eenmaal gevonden hebt, die passie en die focus, dán [vul hier iets geweldigs naar eigen smaak en voorkeur in].

Nou vinden veel mensen passie meestal (veel) leuker dan focus.

Het zou mooi zijn als je aan passie genoeg hebt. Dat bruist en borrelt. Daar heb je zin in. Krijg je geen genoeg van. Dat hebben we toch een ietsiepietsie minder met focus…

Passie is leuk, gaaf, heerlijk, heeft iets vrijblijvends. Focus is saai, rigide, beperkend, een verplicht nummer. Combineer passie en focus en je krijgt:

Een gepassioneerd iemand die niks nieuws wil uitproberen

Want: gefocust op dat ene. Brrrr. Het moet wel leuk blijven hè. Ja, laten we het vooral leuk houden!

Die administratie komt straks wel. Je website eindelijk onder handen nemen? Niet nu. Je krijgt tenslotte steeds nieuwe ideeën. Eén van die ideeën uitkiezen, uitwerken en (gatver!) verkopen? Daar begin je morgen mee. Zeg je morgen ook weer.

Op een gegeven ogenblik ontkom je er natuurlijk niet aan. Een slinkende bankrekening en deadlines maken je ineens wél gefocust. In een paar weken tijd verzet je bergen. Alles smelt even samen, zo lijkt het.

Je passie verliest een stukje vrijblijvendheid. Jouw ambitie zet je in beweging om iets te realiseren. En focus houdt de gekozen richting vast.

Bij mij fungeert focus als een poortwachter en regulator

De vanuit passie en ambitie gemaakte keuzes worden er streng maar rechtvaardig door bewaakt. Bepaalde activiteiten hebben vrij toegang, andere zeer beperkt. Focus fluit me terug als ik te lang passievol blijf dartelen of stuurt me juist het speelveld weer in als ik te ambitieus word, te veel in één keer wil. Focus maakt er weer en/en van.

Nou is het wel zo dat focus veel ‘breinruimte’ vraagt. En die ruimte neemt onvoorstelbaar snel af als we moe, hongerig, gestresst, boos, verdrietig, bezorgd, ontevreden of gedeprimeerd zijn. Om maar een paar dingetjes te noemen. Sterke emoties nemen soms griezelig eenvoudig het levensstuur over.

Er wordt overigens écht meer van onze cognitie gevraagd dan vroeger

We krijgen steeds meer op ons bordje. De individualistische tijdgeest sluit goed aan bij de behoefte van de overheid en het bedrijfsleven om kosten te besparen. Hoe meer wij als burgers, klanten en consumenten zelf doen, hoe minder ambtenaren, thuiszorgers, bankmedewerkers, administrateurs, schoonmakers en winkelpersoneel er nodig zijn.

Het leven van de moderne westerling wordt zo steeds voller. Partner, gezin en/of familie, vrienden. Sociale en sportieve wensen of verplichtingen. Een baan en/of eigen onderneming. Er goed uitzien. Je hobby. Een schoon en opgeruimd huis. Uitjes en vakanties. Nieuwe ervaringen opdoen en een leven lang leren. Online bijblijven. Enzovoorts.

Overal ‘moeten’ we het maximale uit halen

Dus bepaal ook zelf wat de beste zorgverzekering is, die aansluit bij je huidige en toekomstige behoeftes (pak die glazen bol erbij). En zorg dat je exact weet hoe het met je pensioen zit. Zulk soort dingen uitbesteden? Tja, dat wilden we vroeger nog wel eens doen hè en we weten hoe dat afgelopen is. Wat betreft geldzaken kun je alleen jezelf vertrouwen.

Nog meer? Ja. Het is een ware cognitieve uitputtingsslag. Want wat dacht je van alle energie die nodig is om allerlei omgevingsprikkels al dan niet succesvol te filteren en/of negeren?

In 1976 a supermarket stocked 9,000 unique products. Today that number has ballooned to 40,000. Yet the average person gets 80%– 85% of their needs in only 150 different items. That means we need to ignore 39,850 items.

Neuroscientists have discovered that unproductivity and loss of drive can result from decision overload. Although most of us have no trouble ranking the importance of decisions if asked to do so, our brains don’t automatically do this.

We have a limited number of decisions. There are only so many we can make in a day. Once we’ve hit that limit it doesn’t matter how important they are. The decision-making network in our brain doesn’t prioritize.

We have trouble separating the trivial from the important, and all this information processing makes us tired. Neurons are living cells with a metabolism. They need oxygen and glucose and when they’ve been working hard, we experience fatigue.

Every status update you read on Facebook, every tweet or text message you get from a friend, is competing for resources in your brain with important things like whether to put your savings in stocks or bonds, where you left your passport, or how best to reconcile with a close friend you just had an argument with.

Geen wonder dat we wegvluchten in uitstelgedrag…

Keuzes maken

Een focuskiller die van jou net zo makkelijk een inactieveling als een spring-in-’t-veld kan maken: je wilt héél graag ‘iets’ bereiken, maar wat, wat, wat? Er zijn zoveel mogelijkheden! Hup, van alles uitproberen, of juist niet, waarbij ‘leuk’ je richtingaanwijzer is.

Je ‘focust’ op leuk omdat je keuzes maken uitstelt. Van die keiharde keuzes, die andere mogelijkheden resoluut uitsluiten:

• dit is waar ik warm voor loop
• dat is wat ik wil bereiken
• daar is dit en dat voor nodig
• dus ga ik nu dit doen en daarna dat

Als je geen keuzes maakt, is er voor je poortwachter niks te bewaken

Je bent de ene richting nog niet ingeslagen of de andere lonkt alweer. Je wilt je nergens serieus aan committeren. Of je gaat geen kant op en blijft als versteend zitten waar je zit. Dan is er wel een poort, maar die hoeft niet bewaakt te worden: er zit een hermetisch afgesloten deur in. Niet zo vrolijk, wel zo makkelijk. Daar focus je liever niet op…

Focussen betekent ‘scherp stellen’. Je geconcentreerde aandacht ergens op richten, zonder je te laten afleiden. Daar gaan kleine en grote keuzes aan vooraf. En zelfs al weet je wat je wilt, dan nog word je vaak op de proef gesteld. Want er komt geen einde aan de dagelijkse beslommeringen, belemmerende gedachten en alsmaar toenemende prikkels van buitenaf.

Vaker met dat focus bijltje hakken werkt wél drommels goed

Als je als ondernemer of zzp’er exact weet wat je kan, wilt en doet – kortom, je bent gefocust – dan is dat voor (potentiële) klanten ook duidelijk. Vervolgens lijkt het alsof klanten ‘vanzelf’ naar je toekomen en relevante kansen zomaar uit het niets op je pad belanden. Daar is echter niets wonderbaarlijks aan.

Gefocust zijn communiceert tenslotte een stuk makkelijker. Zowel off- als online. Als je nog zoekende bent en twijfelt aan de richting en je mogelijkheden, zullen er niet veel potentiële klanten op je afkomen. Zij zijn op zoek naar een oplossing en gaan liever niet in zee met iemand die misschien kan helpen.

Focus is dus niet het zoveelste ding op je to-do-lijstje

Het is een manier van doen die de één past als een jas, terwijl het voor een ander voelt als een eeuwige strijd. Er zijn in ieder geval zat omgevingsfactoren waar je relatief eenvoudig iets aan kunt veranderen om focussen makkelijker te maken. Bijvoorbeeld alle Social Media en je mail uitzetten als je aan het werk bent.

Social Media heeft net zo’n checkeffect als mail. Ha, een rood bolletje! Hee, een nieuwe melding! En aangezien we tegenwoordig allemaal een smartphone hebben, kunnen we al dat spul fijn overal goed bijhouden, kuch kuch.

Het samenspel van passie, ambitie, focus en discipline

Ik zou het zo samenvatten:

Passie maakt blij, ambitie geeft wil, focus richting en discipline maakt het af.

Maar het begint met kiezen.

Als je kiest met overtuiging, vanuit je passie en ambitie, dan wordt focussen in ieder geval wel een stuk makkelijker. Waarmee de rest niet ineens net zo makkelijk wordt. Sommige dingen worden zelfs moeilijker, als je écht ergens voor wilt vechten. Maar dat is iets voor een andere blog…

Focus!