Wat is creativiteit en hoe bepaal je of je creatief bént?

“Jij bent gejat creatief. Omdat je zo nieuwsgierig bent en zoveel leest, weet jij dingen te combineren en dat pas je dan toe.” Het zijn de woorden van iemand waar ik jaren geleden voor gewerkt heb. Ik heb ’t weleens verteld aan anderen en die keken me dan verbaasd aan: “Hoezo gejat? Dát je dat kunt, is toch juist creatief?!”

Nou moet je weten dat ik uit de reclamewereld kom

Aldaar wordt veel waarde gehecht aan originaliteit. Originele ideeën hebben. Helemaal zelf iets verzinnen en dat in een gave vormgeving gieten. Pakkende en opvallende slogans bedenken, die lekker bekken en blijven hangen.

Nou zouden jij en ik zó een paar al dan niet bewuste plagiaatvoorbeelden kunnen oplepelen. Want hoe ‘puur’ origineel kun je zijn? Al voor het internettijdperk werden we opgevoed, lazen we boeken en hadden we gesprekken met andere mensen.

We worden aan de lopende band beïnvloed

En dat heeft weer invloed op onze gedachtes en ideeën. Onder de douche of op de pot hebben wij zelf ineens een Eureka!-moment. In ons eigen hoofd, maar met dank aan alle kennis die we her en der (ongemerkt) hebben opgedaan.

Wat doe je vervolgens met al die Eureka’s? Niet dat die dingen dagelijkse kost zijn. Desondanks maken de meesten van ons het in ieder geval af en toe mee. En dan worden we overspoeld met anticipatie. Stel je voor dát..!

Het menselijk brein is dol op van die rushes

De energie die je tijdens zulke inzicht momenten voelt, geeft het gevoel dat het met de daadwerkelijke realisatie wel goed komt. De pest is dat de uitvoering zelden soortgelijke extatische reacties voortbrengt. Meestal zit het al snel tegen.

Er gebeuren dingen waar je geen rekening mee had gehouden. Waar je geen erg in kón hebben, simpelweg omdat veel zaken zich pas in de dagelijkse-zuigende-modder-praktijk openbaren. Of je hebt het te eenvoudig ingeschat of te moeilijk gemaakt.

Ben je verliefd op een idee of hou je van het uitvoeringsproces?

Vanuit liefde is je slagingskans veel groter. Verliefdheid gaat snel over als het moeilijker blijkt dan verwacht. En dat is het al snel. Want een idee hebben en erover vertellen, is het makkelijkst. De ware creatieve krachtpatser komt daarná tevoorschijn.

Creatief omgaan met tegenslag, onverwachte wendingen, nieuwe inzichten, tegenstrijdige informatie, tegenwerkingen en tegenwerpingen… De moed erin blijven houden nadat je de zoveelste afwijzing kunt bijschrijven op jouw conto…

Gebakken lucht is geen wind in de rug

Dus daarmee kom je niet vooruit. Al is dat baksel nog zo creatief bedacht en kun je het met storytelling lekker oppompen. Uiteindelijk barst zo’n bubbel. It’s in the execution, stupid! Liever een matig idee goed uitvoeren, dan een briljant plan verstieren.

Natuurlijk, het mooiste is als je alles hebt. Een geweldig idee en dito uitvoering. En dat gedurende het hele proces de creatieve adaptatie ervan af spat. Dan kun je niet stoppen met ‘wow’ en ‘kicken’ roepen. What a ride!

Nou kan het terugkijkend wel op zo’n achtbaan lijken

Hier en daar poetsen we wat op. Mazzel hebben en op het juiste moment, op de juiste plek zijn en met het juiste aanbod bij de juiste mensen zitten, maken we ietsje minder belangrijk. Want hé, we hebben het toch maar mooi voor elkaar gekregen!

Wist je dat de allerbelangrijkste reden waarom start-ups slagen timing is? Het creatieve idee doet er wel toe, aldus Bill Gross, maar het neemt slechts een bescheiden 3e plaats in. Timing staat met stip op 1, gevolgd door team/executie.

Is dit alles een opmaat naar de onthulling dat ik zelf niet zo creatief ben?

Yep. De vorige #kommaarop ging over chaos. Ik kan er slecht tegen en dat sluit bepaalde vormen van creativiteit uit. Structuren, organiseren, voor stabiliteit zorgen – I love it! Teveel soms. Mijn ordenend verlangen kan neurotische trekjes aannemen.

Daarnaast heb ik dus die ‘gejatte’ creativiteit, omdat ik een nieuwsgierige omnivoor met kennishongerklop ben. Altijd op jacht naar de essentie. Er zijn zoveel dingen waar ik kinderlijk enthousiast over ben en blijf. Dat is een grote energiebron in mijn leven.

En de liefde voor taal is er al zolang als ik me kan herinneren

Wat tekstschrijven betreft was ik er als de kippen bij. Hele boeken schreef ik over om het letterlijke schrijven te oefenen. De volgende stap was zelf gedichten schrijven. Daarna fictie. Met het ouder worden, bleek non-fictie mij het beste te liggen.

Et voilà. Jij zit daardoor nu deze blog te lezen. En dat geoefende schrijftalent heeft veel bijgedragen aan het op- en uitbouwen van Soncere. Tezamen met mijn liefde voor en ervaring met marketing, communicatie, Social Media en online.

Best handig als je voor de volle 100% zzp’er bent

Als je alles zelf doet, van dienstontwikkeling en verkoop t/m facturatie en debiteurenbeheer, dan ervaar je dat je creatiever wordt. En flexibeler, wat je creativiteit weer ten goede komt. Waardoor je een gebaand pad durft te verlaten.

Maar wat is creativiteit nou eigenlijk en hoe bepaal je of je creatief bént? Sir Ken Robinson’s definitie van creativiteit is “the proces of having original ideas that have value” en volgens hem is dat opgebouwd uit 3 onderdelen:

• Het is een proces van vallen en opstaan, aftasten en uitproberen, er hard aan blijven werken en continu bijschaven. Een idee is tenslotte zelden in 1x precies goed.

• Inventief zijn op een manier die origineel is voor jou of binnen jouw vakgebied. Het hoeft zeker niet een denkwijze te zijn die compleet nieuw is voor iedereen.

• Waarde is betrekkelijk. Toch wéét je wanneer het niet goed genoeg is – gedurende het hele proces ben je onvermijdelijk aan het beoordelen en evalueren.

Ken Robinson denkt dat veel mensen zichzelf als niet-creatief zien, omdat ze creativiteit associëren met kunst. Ze bespelen geen instrument, kunnen niet beeldhouwen, hebben nog nooit een penseel vastgehouden of staan niet op het toneel.

Toch zijn er creatieve apothekers en inventieve glazenwassers. Dat heeft niets met kunstzinnige subjectiviteit te maken. Als je teruggaat naar de definitie – originele ideeën die van waarde zijn – dan kun je creativiteit toetsen.

Bepaal wat die waarde is en gebruik dat als meetlat

Hoe bepaal je of iets waardevol is? Je gaat bij jezelf te rade en gelooft er na de eerste paar brainwaves nog steeds in. Je praat met mensen die er verstand van hebben. Je experimenteert en legt de resultaten daarvan voor aan (potentiële) klanten.

Denk jij nu “Warempel, dat is precies hoe ik het aanpak met m’n business!” dan hoef je niet meer te twijfelen. Jij bent creatief! 🙂 Of de andere #kommaarop’ers daar net zo over denken? Lees en bekijk hun antwoorden op Creatief, hoe dan?

Iedere eerste vrijdag van de maand is er een #kommaarop uitdaging.
Lees Over kommaarop als je wilt weten hoe het allemaal begonnen is.