Wanneer heb je ergens zo veel verstand van, dat je ongegeneerd je mening mag geven?

Vind jij iets van dingen waar je niets vanaf weet? De #kommaarop vraag van deze maand doet me aan een blog van Jacob Jan Voerman denken: Waarom je niet subtiel moet zijn. In zijn angst de waarheid geweld aan te doen, waren zijn slagen om de arm dikwijls ontelbaar.

Daar wordt je verhaal niet bepaald duidelijker van

En dat niet alleen. Hoe stelliger je bent, hoe geloofwaardiger je wordt. Dat komt door één van de talloze cognitieve voorkeuren van het menselijk brein. Die fijne, energiebesparende shortcuts die in onze holbewoner tijd zo handig waren.

Snel iets kunnen beoordelen en reageren, was het verschil tussen leven en dood. Dat is er evolutionair ingeheid. En genen schakelen een stuk minder snel dan cultuur. Dus daar zitten we nu. Binnen no time hebben we ergens een mening over.

We leggen iets langs onze heuristische meetlat en hup: Conclusie! Oh wee als je daarop aangesproken wordt. In de zin van: betwijfeld. Want zo snel als we conclusies trekken, zo slagvaardig knuppelen we die van anderen neer.

Stel je voor dat we met net zoveel verve kritisch over onze meningen waren

Inclusief die over onszelf. Allerlei belemmerende overtuigingen worden voor glasharde waarheden aangezien. Veelal heb je er niet eens erg in welke voorkeuren, vooroordelen en invloeden wanneer en in welke mate al dan niet opspelen.

Zeker niet als je vol heethoofdige emotie zit. Vooraf kun je van alles in alle rust beoordelen en beargumenteren. Achteraf kun je jezelf voor de kop slaan omdat je zo stom bent geweest. Daar tussenin zit de werkelijkheid. Zoals Ben Tiggelaar eens zei:

Wij mensen hebben een ingebouwd probleempje, een weeffoutje: We zeggen het één en doen het ander. We willen iets, maar vertonen gedrag wat ons niet bij dat doel brengt.

We hebben moeite met veranderen en zijn niet altijd te vertrouwen. En dan onderschatten we de invloed van de omgeving en toeval ook nog eens enorm. Met onze individualistische mindset schrijven we veel te veel volledig toe aan de persoon zelf.

En oh, wat kunnen we anderen en onszelf daarmee kwellen

“Je moet gewoon een beetje afvallen,” tegen iemand met overgewicht en knieproblemen. “Ik moet als ondernemer gewoon meer outgoing worden,” tegen je introverte zelf. ‘Gewoon’, ja. Zo simpel is het namelijk. Dus waarom dóe je het niet gewoon?!

Volledig onafhankelijk van allerlei invloeden van binnenuit en buitenaf, neem jij als autonoom handelend wezen het heft in handen om niet alleen de juiste beslissingen te nemen, maar ze ook doortastend effectief en consequent uit te voeren. Haha! 😉

Het is wel duidelijk he? Ik vind aan de lopende band iets van dingen waarvan ik denk dat ik er iets vanaf weet. Op een gegeven ogenblik kun je erachter komen dat er geen donder van klopt. Zo draait de aarde helemaal niet om de zon. En plat is ie ook al niet.

Voortschrijdend inzicht heet dat

Niet dat iedereen nieuwe inzichten klakkeloos overneemt. Heden ten dage zul je er niet meer voor op de brandstapel gegooid worden, al blijft het lastig. Want is het 100% zeker dat je gelijk hebt? Niets is zeker, behalve dat je dood gaat.

Een bekend gezegde en een… dooddoener. Nergens voor staan en gaan, is sussend geruststellend rustig. Dat wel. Er is niets te verdedigen. Niets om je nek voor uit te steken. Het is vermoeiend om ergens een uitgesproken mening over te hebben.

Het is makkelijker om ‘m voor je te houden. Voordat je het weet heb je ruzie. Zeker online is dat zó geregeld. Zat mensen die achter een digitale muur van anonimiteit erop los hakken. En dat maakt een mening geven laagdrempeliger.

Niemand die weet dat jij het bent

Wanneer heb je ergens zo veel verstand van, dat je ongegeneerd en openlijk je mening mag geven? Moet je ervoor gestudeerd hebben? Dr of Drs voor je naam hebben staan? Relevante levenservaring kunnen aantonen? Een ervaringsdeskundige zijn?

En dan nog zullen er zat mensen zijn die tóch vinden dat je uit je nek kletst. Of is de manier waarop je je mening verwoordt onhandig of aanstootgevend. De één kan nou eenmaal beter lullen dan de ander. Waarmee we weer bij die cognitieve voorkeuren zijn aanbeland.

Een hakkelende kenner met grote dossierkennis, wordt genadeloos overruled door een strak babbelende amateur die er ooit weleens iets over gehoord heeft. Wie maakt een betere eerste indruk? In onze snel-snel-snel tijd is dát vaker dan ons lief is waar het bij blijft.

Alhoewel, heb ik daar nou écht verstand van…?

Iedere eerste vrijdag van de maand is er een #kommaarop uitdaging. Hoe het allemaal begonnen is? Lees Over kommaarop. En lees en bekijk de bijdrages van de andere #kommaarop deelnemers van deze maand.