Lang leve stugge doorbijters die zich niet laten ontmoedigen door jarenlange tegenwerking

We hebben redders in nood nodig, ook al voelen of zien we de nood niet direct zelf. Van die stugge doorbijters die zich niet laten ontmoedigen door jarenlange tegenwerking. Die bereid zijn hun carrière op het spel te zetten.

Clair Patterson was zo iemand

Ik kwam hem tegen in het boek A Short Histroy of Nearly Everything van Bill Bryson. Een boek dat ik al sinds 2004 in de kast heb staan, maar pas onlangs helemaal gelezen heb.

Patterson studeerde in de jaren ’40 geologie aan de Universiteit van Chigaco. Zijn proefschrift project was het bepalen van de leeftijd van de Aarde met behulp van een nieuwe methode om deze te meten, met lood isotopen.

Er was echter een probleem. De steen monsters raakten vervuild met… lood. En niet zo’n klein beetje ook: meer dan 200x het niveau dat je zou verwachten. Dus bouwde hij een steriel laboratorium.

Na 7 jaar geduldig testen, kwam hij in 1953 uit op een Aarde leeftijd van 4,55 miljard jaar, plus of min 70 miljoen jaar (waar sindsdien niets aan veranderd is). Vervolgens richtte hij direct zijn aandacht op die vervuiling van de atmosfeer.

Waar kwam al dat lood vandaan?

Patterson ontdekte tot zijn verbijstering dat het weinige wat bekend was over de effecten van lood verkeerd of soms zelfs misleidend was. En dat alle onderzoeken in de afgelopen decennia door producenten van lood additieven betaald waren.

Zijn vermoeden was dat het lood in de atmosfeer uit de uitlaatpijpen van auto’s kwam, maar dat moest hij dan wel goed onderbouwd kunnen bewijzen. Dus wilde hij weten wat het loodpercentage in de atmosfeer was toen er nog geen lood werd toegevoegd aan benzine.

Hij besefte dat je dit kunt achterhalen door terug te tellen door de ijslagen in Groenland en het loodgehalte per laag te meten. (Dit besef werd het fundament voor ijskern studies, waarop hedendaags klimatologisch werk is gebaseerd.)

Wat bleek? Vóór 1923 zat er bijna geen lood in de atmosfeer, maar sindsdien was het met een duizelingwekkende opmars bezig.

Patterson wist dat lood(vergiftiging) zeer gevaarlijk was

Hij wilde dan ook dat lood in benzine verboden werd en liet geen kans onbenut om dat te verkondigen. Een wereldwijd opererende producent (een coalitie van 3 grote bedrijven in de auto-, olie- en chemische industrie) met veel vrienden in hoge posities, was not amused.

Onderzoeksfinancieringen werden ineens ingetrokken. Contracten werden opgezegd, óók door ‘neutrale’ overheidsinstanties. Zijn positie bij het California Institute of Technology (Caltech) stond onder druk.

Ondanks alle tegenwerkingen hield Clair Patterson vol

Uiteindelijk leidden zijn inspanningen in 1970 tot de Clean Air Act en werd gelode benzine in 1986 verboden in de US. Het wereldwijd uitfaseren van het gebruik ervan heeft tot het begin van de jaren ’00 geduurd. In sommige landen werd het echter nog veel langer gebruikt.

Na het verbod daalde het loodpercentage in het bloed van Amerikanen met 80%, schrijft Bill Bryson in A Short History of Nearly Everything. Maar omdat lood niet afbreekt, hebben Amerikanen tot op de dag van vandaag 625x meer lood in hun bloed dan 100 jaar geleden.

Waarom deel ik dit verhaal?

Omdat ik nog nooit gehoord had van Clair Patterson (en velen met mij, lees ik in Bryson’s boek), laat staan van wat hij bereikt heeft. En omdat ik dacht, “op dit moment zijn er mensen waar we nog nooit van gehoord hebben op eenzelfde manier aan het knokken tegen milieuvervuiling, tegen de tegenwerking in.” En daar ben ik ze ontzettend dankbaar voor.